ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ ΛΟΙΖΟΣ «Να γράψει τουρκικά, εγγλέζικα, αράπικα, δεν με πειράζει….»

Διάβασα προσφάτως το βιβλίο του Π.Κασσιμάτη «Αγνοούμενοι, Άκρως Απόρρητο, Δεκατρία περιστέρια» , και επειδή η καρδιά μου έκλαψε για άλλη μία φορά από την τραγωδία της Κύπρου, θέλω να μοιραστώ μαζί σας μία μικρή – μεγάλη ιστορία.

«Η ιστορία του βενιαμίν τής Κυπριακής τραγωδίας, Χρηστάκη Λοίζου, είναι συγκλονιστική. Ο Χριστάκης είναι σήμερα 40 χρονών. Κατά την διάρκεια τη εισβολής ήταν μόλις 5 χρονών. Τότε, στις 17 Αυγούστου του 1974. οι Τούρκοι εισβολείς μπήκαν στο χωριό του, το Παλαίκυθρο και γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι λεηλατώντας και πυροβολώντας. Ο μικρός Χρίστος και ο πατέρας του Γιώργος – πού είναι και αυτός αγνοούμενος – βρισκόταν έξω από το χωριό για ασφάλεια. Ένας στρατιώτης έστρεψε το όπλο του κατά του 5χρονου Χριστάκη και σημάδεψε τά πόδια του. Το μικρό παιδί έπεσε κάτω αιμόφυρτο. Η μητέρα του Μυροφόρα, το τύλιξε σε ένα σεντόνι και αλαφιασμένη έδειξε το παιδί σε έναν Τούρκο αξιωματικό. Αυτός διέταξε να την μεταφέρουν αμέσως με τζίπ σε νοσοκομείο. Αντιθέτως, όμως, την μετέφεραν στο χωριό Δίκωμο, όπου υπήρχε ένα πρόχειρα στημένο ιατρείο. Ο Τούρκος γιατρός παρέλαβε το παδί από τά χέρια της μητέρας του, τού έβαλε ορό στο τραυματισμένο δεξί πόδι, ενώ έραψε το τραύμα του αριστερού ποδιού. Το παιδί έπρεπε να χειρουργηθεί αμέσως,, της είπε, γιατί η αιμορραγία συνεχιζόταν. Η μητέρα του παιδιού, Μυροφόρα Λοίζου σωριάζεται λιπόθυμη στο χώμα, αλλά πρίν λιποθυμήσει είδε τον γιατρό να κρατάει το παιδί της στα χέρια του και να το τυλίγει με επιδέσμους. Ήταν και η τελευταία φορά πού το έβλεπε.
Την επομένη όταν συνήλθε, δεν βρήκε πουθενά το παιδί της. Οι Τουρκοκύπριοι την καθησύχασαν λέγοντας ότι το παιδί ζεί και ότι μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του τουρκικού τομέα της Λευκωσίας για να του κάνουν μετάγγιση αίματος…..
….. Ο Ντενκτάς ομολογεί ότι ο πεντάχρονος Χριστάκης είναι ζωντανός, και βρίσκεται σε νοσοκομείο της Άγκυρας, εξ’ αιτίας κάποιου προβλήματος πού παρουσίασαν τά νεφρά του. Τρείς μέρες αργότερα όμως, ο Ντενκτάς διευκρίνισε ότι συνέβη κάποια παρεξήγηση και ότι επρόκειτο για άλλο παιδί…..
… «Εγώ», δήλωσε η τραγική μητέρα το 1997, «όποιος και αν βρέθηκε να μεγαλώσει το μωρό μου, θέλω να έρθει να τον δώ, να τον ευχαριστήσω πού στάθηκε σε ένα πλάσμα πέντε χρονών. Και να έχει το μωρό μου το δικαίωμα να έρθει κοντά μου, να δεί τά αδέλφια του, να ξέρει ότι ζεί η μάνα του… Και δεν θα το κρατήσω το μωρό. Να πηγαίνει και κοντά τους και να τους θωρεί, γιατί είκοσι τρία χρόνια το μεγάλωσαν, έχουν κι εκείνοι δικαιώματα πάνω του. Αλλά θέλω να μού το φέρουν να το δώ, να τους κάνω εγώ τά έξοδα να έρθουν, γιατί στην Τουρκία όπως λένε, υπάρχουν πολλά φτωχά πλάσματα…. Αν δεί την φωτογραφία μου σε κάποια εφημερίδα, μπορεί κάτι να καταλάβει, αν βρεί κάποιον να του το εξηγήσει, γιατί, τι να θυμάται το μωρό…. Ίσως το όνομά του, ίσως το χωριό του, το Παλαίκυθρο. Θέλω, άμα ακούσει και δεί ότι τον γυρεύω και τον καρτερώ, αν μη τι άλλο, να μού στείλει μια φωτογραφία, με δυό λόγια, όπως ξέρει. Να γράψει τούρκικα, εγγλέζικα, αράπικα, δεν με πειράζει. Να ξέρω μόνο ότι είναι από το χέρι του πού γράφτηκαν…»

Η ιστορία ενός μολυβιού

Το παιδί κοιτούσε τη γιαγιά του που έγραφε ένα γράμμα. Κάποια στιγμή τη ρώτησε:
- Γράφεις μια ιστορία που συνέβη σε εμάς; Και μήπως είναι μια ιστορία για μένα;
Η γιαγιά σταμάτησε να γράφει, χαμογέλασε και είπε στον εγγονό της:
- Όντως γράφω για σένα, Ωστόσο, αυτό που είναι πιο σημαντικό κι από τις λέξεις είναι το μολύβι που χρησιμοποιώ. Θα ήθελα, όταν μεγαλώσεις, να γίνεις σαν κι αυτό.
Το παιδί, περίεργο, κοίταξε το μολύβι και δεν είδε τίποτα το ιδιαίτερο.
- Αφού είναι το ίδιο με όλα τα μολύβια που έχω δει στη ζωή μου!
- Όλα εξαρτώνται από τον τρόπο τον οποίο βλέπεις τα πράγματα. Το μολύβι έχει πέντε ιδιότητες, τις οποίες αν καταφέρεις να διατηρήσεις, θα είσαι πάντα ένας άνθρωπος που θα βρίσκεται σε αρμονία με τον κόσμο.

Πρώτη ιδιότητα: Μπορείς να κάνεις μεγάλα πράγματα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάς ποτέ ότι υπάρχει ένα Χέρι το οποίο καθοδηγεί τα βήματά σου. Αυτό το χέρι το λέμε "Θεό" και Εκείνος πρέπει να σε καθοδηγεί πάντα σύμφωνα με το θέλημά Του.

Δεύτερη ιδιότητα: Πότε-πότε πρέπει να σταματάω να γράφω και να χρησιμοποιώ την ξύστρα. Αυτό κάνει το μολύβι να υποφέρει λίγο, αλλά στο τέλος είναι πιο μυτερό. Έτσι, μάθε να υπομένεις ορισμένες δοκιμασίες γιατί θα σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο.

Τρίτη ιδιότητα: Το μολύβι μας επιτρέπει πάντα να χρησιμοποιούμε γόμα για να σβύνουμε τα λάθη. Κατάλαβε ότι το να διορθώνουμε κάτι που κάναμε δεν είναι απαραίτητα κακό, αλλά σημαντικό για να παραμένουμε στον δρόμο του δικαίου.

Τέταρτη ιδιότητα: Αυτό που έχει στην ουσία σημασία στο μολύβι δεν είναι το ξύλο ή το εξωτερικό του σχήμα, αλλά ο γραφίτης που περιέχει. Έτσι, να φροντίζεις πάντα αυτό που συμβαίνει μέσα σου.

Τέλος, η πέμπτη ιδιότητα του μολυβιού: Αφήνει πάντα ένα σημάδι. Έτσι, λοιπόν, να ξέρεις ότι ό,τι κάνεις στη ζωή σου θα αφήσει ίχνη και να προσπαθείς να έχεις επίγνωση της κάθε σου πράξης.

ΔΕΛΦΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Τα Δελφικά Παραγγέλματα είναι οι εντολές που άφησαν στους Έλληνες οι σοφοί της Αρχαίας Ελλάδας.

Οι αρχαίοι Έλληνες ιερείς δεν έδιναν συμβουλές ούτε άκουγαν τις εξομολογήσεις των πιστών, αλλά ασχολούνταν μόνο με την τέλεση των θυσιών και των άλλων ιεροτελεστιών.
Η ηθική εκπαίδευση και καθοδήγηση των πολιτών ξεκινούσε μεν από τους παιδαγωγούς και παιδοτρίβες της νεαρής ηλικίας, αλλά συνεχιζόταν αργότερα στα μαντεία, τα οποία, εκτός από τις χρησμοδοτήσεις τους για τα μελλούμενα και τις θελήσεις των θεών, έδιναν και ένα πλήθος ηθικών παραγγελμάτων και προτροπών συμβουλευτικού χαρακτήρα για τα προβλήματα της καθημερινής ζωής.
Περίoπτη θέση βέβαια, κατείχε σε όλα αυτά, το διάσημο σε όλο τον κόσμο Μαντείο των Δελφών, του οποίου τα ομώνυμα ηθικά παραγγέλματα είχαν καταγραφεί στους τοίχους του Προνάου του Ναού του Απόλλωνος, στο υπέρθυρο ή ακόμα και σε διάφορες στήλες που είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά στις πλευρές του ναού.
Τα 147 Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα, ήταν λιτά αποφθέγματα ελαχίστων λέξεων και ανήκαν στους 7 σοφούς της αρχαιότητας:
Τον Θαλή τον Μιλήσιο, τον Πιττακό τον Μυτιληναίο, τον Βία τον Πριηνέα, τον Σόλωνα τον Αθηναίο, τον Κλεόβουλο τον Ρόδιο, τον Περίανδρο τον Κορίνθιο και τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο.
Στο αέτωμα του ναού δέσποζαν τα τρία σπουδαιότερα Δελφικά Παραγγέλματα, τα οποία εύκολα μπορούσε να διακρίνει ο πλησιάζων επισκέπτης:
Κάτω αριστερά το ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ (να γνωρίσεις τον εαυτό σου).
Κάτω δεξιά το ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ (να κάνεις τα πάντα με μέτρο, αποφεύγοντας την υπερβολή).
Ανάμεσά τους, στη κορυφή, το περίφημο «ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ Ε» (ή ΕΙ), για το οποίο ο ιερέας των Δελφών Πλούταρχος έγραψε ολόκληρη πραγματεία («Περί τού εν Δελφοίς Ε»), προσπαθώντας να ερμηνεύσει την απολεσθείσα σημασία του.
Ο θαυμασμός των αρχαίων Ελλήνων για τα ανηρτημένα αυτά αποφθέγματα στο Μαντείο των Δελφών ήταν τόσο μεγάλος, ώστε ο λυρικός ποιητής Πίνδαρος (522 π.Χ.) θεωρούσε τους επτά σοφούς, γιους του Ήλιου, που με την ακτινοβολία τους φώτιζαν και καθοδηγούσαν τον άνθρωπο στην οδό της αρετής. Αυτά τα σοφά παραγγέλματα χρησιμοποιήθηκαν στην συνέχεια και απο άλλους λαούς ,που τα παρουσίασαν σαν "θρησκευτικές εντολές".

Σας παραθέτουμε τα παραγγέλματα αυτά, όπως οι επισκέπτες της αρχαιότητας αντίκριζαν στους Δελφούς.

"Εν δέ τώ προνάω τά έν Δελφοίς γεγραμμένα, έστιν ώφελήματα άνθρώποις"
Παυσανίας

Έπου θεώ. = Ακολούθα τον θεό.
Νόμω πείθου. =Να πειθαρχείς στο Νόμο.
Θεούς σέβου. = Να σέβεσαι τους θεούς.
Γονείς αίδου. =Να σέβεσαι τους γονείς σου.
Ηττώ υπέρ δικαίου = Να καταβάλλεσαι για το δίκαιο.
Γνώθι μαθών = Γνώρισε αφού μάθεις.
Ακούσας νόει = Κατανόησε αφού ακούσεις.
Σαυτόν ίσθι = Γνώρισε τον εαυτό σου.
Εστίαν τίμα = Να τιμάς την εστία σου.
Άρχε σεαυτού = Να κυριαρχείς τον εαυτό σου.
Φίλους βοήθει = Να βοηθάς τους φίλους.
Θυμού κράτε = Να συγκρατείς τον θυμό σου.
Όρκω μη χρω = Να μην ορκίζεσαι.
Φιλίαν αγάπα = Να αγαπάς την φιλία.
Παιδείας αντέχου = Να προσηλώνεσαι στην εκπαίδευσή σου.
Σοφίαν ζήτει = Να αναζητάς την σοφία.
Ψέγε μηδένα = Να μην κατηγορείς κανένα.
Επαίνει αρετήν = Να επαινείς την αρετή.
Πράττε δίκαια = Να πράττεις δίκαια.
Φίλοις ευνόει = Να ευνοείς τους φίλους.
Εχθρούς αμύνου = Να προφυλάσσεσαι από τους εχθρούς.
Ευγένειαν άσκει =Να είσαι ευγενής.
Κακίας απέχου = Να απέχεις από την κακία.
Εύφημος ίσθι = Να έχεις καλή φήμη.
Άκουε πάντα = Να ακούς τα πάντα.
Μηδέν άγαν = Να μην υπερβάλλεις.
Χρόνου φείδου = Να μην σπαταλάς τον χρόνο.
Ύβριν μίσει = Να μισείς την ύβρη.
Ικέτας αίδου = Να σέβεσαι τους ικέτες.
Υιούς παίδευε = Να εκπαιδεύεις τους γιους σου.
Έχων χαρίζου = Όταν έχεις, να χαρίζεις.
Δόλον φοβού = Να φοβάσαι τον δόλο.
Ευλόγει πάντας = Να λες καλά λόγια για όλους.
Φιλόσοφος γίνου = Να γίνεις φιλόσοφος.
Όσια κρίνε = Να κρίνεις τα όσια.
Γνους πράττε = Να πράττεις με επίγνωση.
Φόνου απέχου = Να μη φονεύεις.
Σοφοίς χρω = Να συναναστρέφεσαι με σοφούς.
Ήθος δοκίμαζε = Να επιδοκιμάζεις το ήθος.
Υφορώ μηδένα = Να μην είσαι καχύποπτος.
Τέχνη χρω = Να ασκείς την Τέχνη.
Ευεργεσίας τίμα = Να τιμάς τις ευεργεσίες.
Φθόνει μηδενί = Να μην φθονείς κανένα.
Ελπίδα αίνει = Να δοξάζεις την ελπίδα.
Διαβολήν μίσει = Να μισείς την διαβολή.
Δικαίως κτω = Να αποκτάς δίκαια.
Αγαθούς τίμα = Να τιμάς τους αγαθούς.
Αισχύνην σέβου = Να σέβεσαι την εντροπή.
Ευτυχίαν εύχου = Να εύχεσαι ευτυχία.
Εργάσου κτητά = Να κοπιάζεις για πράγματα άξια κτήσης.
Έριν μίσει = Να μισείς την έριδα.
Όνειδος έχθαιρε = Να εχθρεύεσαι τον χλευασμό.
Γλώσσαν ίσχε = Να συγκρατείς την γλώσσα σου.
Ύβριν αμύνου = Να προφυλάσσεσαι από την ύβρη.
Κρίνε δίκαια = Να κρίνεις δίκαια.
Λέγε ειδώς = Να λες γνωρίζοντας.
Βίας μη έχου = Να μην έχεις βία.
Ομίλει πράως = Να ομιλείς με πραότητα.
Φιλοφρόνει πάσιν = Να είσαι φιλικός με όλους.
Γλώττης άρχε = Να κυριαρχείς στην γλώσσα σου.
Σεαυτόν ευ ποίει = Να ευεργετείς τον εαυτό σου.
Ευπροσήγορος γίνου = Να είσαι ευπροσήγορος.
Αποκρίνου εν καιρώ = Να αποκρίνεσαι στον κατάλληλο καιρό.
Πόνει μετά δικαίου = Να κοπιάζεις δίκαια.
Πράττε αμετανοήτως = Να πράττεις με σιγουριά.
Αμαρτάνων μετανόει = Όταν σφάλλεις, να μετανοείς.
Οφθαλμού κράτει = Να κυριαρχείς των οφθαλμών σου.
Βουλεύου χρήσιμα = Να σκέπτεσαι τα χρήσιμα.
Φιλίαν φύλασσε = Να φυλάττεις την φιλία.
Ευγνώμων γίνου = Να είσαι ευγνώμων.
Ομόνοιαν δίωκε = Να επιδιώκεις την ομόνοια.
Άρρητα μη λέγε = Να μην λες τα άρρητα.
Έχθρας διάλυε = Να διαλύεις τις έχθρες.
Γήρας προσδέχου = Να αποδέχεσαι το γήρας.
Επί ρώμη μη καυχώ = Να μην καυχιέσαι για την δύναμή σου.
Ευφημίαν άσκει = Να επιδιώκεις καλή φήμη.
Απέχθειαν φεύγε = Να αποφεύγεις την απέχθεια.
Πλούτει δικαίως = Να πλουτίζεις δίκαια.
Κακίαν μίσει = Να μισείς την κακία.
Μανθάνων μη κάμνε = Να μην κουράζεσαι να μαθαίνεις.
Ους τρέφεις αγάπα = Να αγαπάς αυτούς που τρέφεις.
Απόντι μη μάχου = Να μην μάχεσαι αυτόν που είναι απών.
Πρεσβύτερον αιδού = Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους.
Νεώτερον δίδασκε = Να διδάσκεις τους νεότερους.
Πλούτω απόστει = Να αποστασιοποιείσαι από τον πλούτο.
Σεαυτόν αιδού = Να σέβεσαι τον εαυτό σου.
Μη άρχε υβρίζων = Να μην κυριαρχείς με αλαζονεία.
Προγόνους στεφάνου = Να στεφανώνεις τους προγόνους σου.
Θνήσκε υπέρ πατρίδος = Να πεθάνεις για την πατρίδα σου.
Επί νεκρώ μη γέλα = Να μην περιγελάς τους νεκρούς.
Ατυχούντι συνάχθου = Να συμπάσχεις με τον δυστυχή.
Τύχη μη πίστευε = Να μην πιστεύεις στην τύχη.
Τελεύτα άλυπος = Να πεθαίνεις χωρίς λύπη.